“Luxemburg und der Erste Weltkrieg, Literaturgeschichten“, of “Luxemburg en de Eerste Wereldoorlog, Literaire Geschiedenis(sen)“, is een catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling. Het onderzoekt de vraag: “Wat was de oorlog?” vanuit het oogpunt van de literatuur.
Daniela Lieb, Pierre Marson en Josiane Weber hebben meer dan 250 hedendaagse literaire en historische documenten verzameld en geanalyseerd. Het gaat om dagboeken, brieven, kronieken, foto’s en voorwerpen. Zij tonen aan in welke mate de Groote Oorlog in Luxemburg aanwezig was. Vanaf augustus 1914 werd Luxemburg, een neutraal land, bezet door Duitse troepen. Voor het land was dit het begin van een ongekende periode van crisis.
Schrijvers en journalisten werden gecensureerd en vervolgd, sommigen werden gedwongen in ballingschap te gaan. De stukken in de tentoonstelling illustreren individuele lotgevallen of meningen die helpen om de verdeelde situatie van het land en zijn burgers te begrijpen.
De tentoonstelling was verdeeld in 5 delen, evenals de begeleidende catalogus.
Boeken, foto’s en dagboekaantekeningen illustreren hoe de Luxemburgers het begin van de oorlog en de traumatische bezetting hebben beleefd.
De juridisch en moreel bindende situatie van Luxemburg en zijn burgers tijdens de vier jaren van bezetting wordt besproken. Het gevoel van “grote schaamte”, berusting, schaamte en samenwerking vormen de kern van dit gedeelte. Ook het verzet, spionage en de gevolgen daarvan komen aan bod.
“Uns indicible Mühe in einer trostlosen Zeit” (Onze onbeschrijflijke inspanning in een duistere tijd) illustreert de voorzieningssituatie met twee voor de voeding essentiële basisprodukten: brood en aardappelen. Het begin van de georganiseerde arbeidersbeweging vond ook zijn oorsprong in het protest tegen het voedseltekort.
Met zijn uitdrukking “In the war waiting room” beschrijft Batty Weber de inactieve houding van de meeste van zijn tijdgenoten in deze periode. In dit deel ligt de nadruk op de realiteit van de oorlog buiten de gevechten om. Het gaat bijvoorbeeld om vluchtelingen die in Luxemburg aankomen, de verzorging van gewonden of het vervoer van lijken door het land. Ook de buitenlandse legionairs worden belicht. Zij waren het onderwerp van talrijke toneelstukken, gedichten en proza, en werden in de naoorlogse periode geherwaardeerd.
We kijken bijvoorbeeld terug op het bewind van groothertogin Marie-Adélaïde en de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Luxemburg.
Door de ogen van vier studenten-filmmakers en hun leerkracht in het spoor van hun voorouders, op het grondgebied van Land of Memory.
Ik ontdek